Τελ. ενημέρωση:
28-Jul-2000

Αρχ Ελλ Ιατρ, 16(4), Ιούλιος-Αύγουστος 1999, 411-412

ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ ΠΑΡΚΟ ΑΘΗΝΩΝ

Η Ιατρική έχει κάνει πολύ μεγάλες προόδους, αλλά η Υγεία, στη σημερινή κοινωνία, δεν εξασφαλίζεται μόνο με την Ιατρική. Η προσέγγιση αυτή έχει αποδυναμώσει τη σημασία του Πολιτισμού, του οποίου η Υγεία είναι μέρος και αντίστροφα. Το θέμα που πρέπει να απασχολήσει τις σύγχρονες κοινωνίες είναι με ποιον τρόπο Υγεία και Πολιτισμός μπορούν να αναπτυχθούν παράλληλα και αρμονικά, το ένα ως μέρος του άλλου, κάτι το οποίο ήταν δεδομένο σε παλαιότερους πολιτισμούς.

Το Ελληνικό Πνεύμα δημιούργησε θεσμούς και αξίες, τα οποία βρήκαν την έκφρασή τους στα αρχαία Ασκληπιεία. Αυτή είναι και η αφετηρία των προσπαθειών για την υλοποίηση των οραματισμών μας. Τα Σύγχρονα Ασκληπιεία (ΣΑ) θα είναι χώροι, όπου η Υγεία και ο Πολιτισμός θα «θεραπεύονται» παράλληλα και αρμονικά. Τα ΣΑ πρέπει να είναι νέες εγκαταστάσεις, εντός των οποίων θα παρέχονται καινοτόμες υπηρεσίες, που θα καλύπτουν όλες τις πλευρές της παροχής υπηρεσιών υγείας και πρόνοιας, συμπεριλαμβανομένων και των ιατρικών. Τα ΣΑ θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν, στο προσεχές μέλλον, τα σημερινά νοσοκομεία.

Το πρώτο ΣΑ μπορεί και πρέπει να δημιουργηθεί στην Αθήνα. Κατά ευτυχή συγκυρία, υπάρχει συγκεκριμένος χώρος, ο οποίος μπορεί να αποτελέσει το πεδίο εφαρμογής της ιδέας. Ο χώρος ονομάστηκε Ασκληπιείο Πάρκο Αθηνών (ΑΠΑ), με πρωτοβουλία του Σωματείου «Φίλοι Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών», που ιδρύθηκε, για το σκοπό αυτόν, το 1994 και φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως καταλύτης και να συντονίσει όλους τους αρμόδιους φορείς, προκειμένου να υλοποιηθεί το πρώτο ΣΑ.

Ο χώρος του ΑΠΑ εκτείνεται από τις εγκαταστάσεις της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, περιοχή Γουδί, μέχρι και το Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Αθηνών. Ο χώρος περικλείεται από τις οδούς Αγίου Θωμά, Μικράς Ασίας, Θηβών, Κανελλοπούλου, Πίνδου, Κύπρου, Μεσογείων, Λιβαδειάς και Τετραπόλεως, οι οποίες βρίσκονται εντός των Δήμων Αθηναίων, Παπάγου και Ζωγράφου. Εντός του ΑΠΑ βρίσκονται τα 7 μεγάλα νοσοκομεία Λαϊκό, Αγία Σοφία, Αγλαΐα Κυριακού, Σωτηρία, Γενικό Κρατικό, 401 ΓΣΝΑ και 251 ΓΝΑ. Ο χώρος έχει συνολική έκταση 2.200 στρεμμάτων, περίμετρο 8 km περίπου και μήκος επί της οδού Μεσογείων 2.500 m περίπου. Ο χώρος περιλαμβάνεται στη λεγόμενη Β΄ Ζώνη Υμηττού, προστατεύεται από το Πολεοδομικό Διάταγμα «Περί καθορισμού ζωνών ρυθμίσεως και προστασίας της περιοχής του όρους Υμηττού» (ΦΕΚ 544, Τεύχος Τέταρτον, 20 Οκτωβρίου 1978) ως προς τις χρήσεις της γης και έχει ουσιαστικά ενταχθεί στον προγραμματισμό του Οργανισμού Αθήνας για τις «Ζώνες Πρασίνου», στα πλαίσια του Προγράμματος «Αττική SOS».

Άμεσοι στόχοι της στρατηγικής υλοποίησης του ΑΠΑ είναι:

– Η πολλαπλή αξιοποίηση του χώρου ως περιβαλλοντολογικού πάρκου, ώστε μέσα στο πράσινο να αναπτυχθούν δραστηριότητες υγείας και καλλιτεχνικής δημιουργίας και να γίνει δυνατή η ανάδειξη των σχέσεων του Πολιτισμού με την Υγεία

– Η ανάπτυξη ολόκληρου του φάσματος των υπηρεσιών Υγείας και Πρόνοιας και η βελτίωση της ποιότητας των ιατρικών υπηρεσιών, προς όφελος των πολιτών

– Η αξιοποίηση των πλέον σύγχρονων τεχνολογιών και ειδικά των τηλεματικών τεχνολογιών, για τη δημιουργία των απαραίτητων υποδομών, προκειμένου να υποστηριχθούν οι υπηρεσίες Υγείας, Πρόνοιας και Πολιτισμού και να περιοριστεί η πίεση προς το περιβάλλον.

Οι σημαντικότερες δραστηριότητες, που αφορούν τα ΣΑ και το ΑΠΑ και υλοποιήθηκαν μέχρι σήμερα, είναι:

1. Η διαμόρφωση ενός μακροχρόνιου προγράμματος ερευνητικών εργασιών για την ανάδειξη του θέματος σε εθνικό και διεθνές επίπεδο
2. Η δημιουργία Σελίδων σε υπολογιστές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, οι οποίες διατίθενται μέσω του Παγ κόσμιου Ιστού στη διεύθυνση http://asclepieion.mpl.uoa.gr
3. Η οργάνωση δύο Ημερίδων με θέμα «Σύγχρονα Ασκλη πιεία: Υγεία–Πολιτισμός» (1997, 1999). Η 3η Ημερίδα προγραμματίζεται για την άνοιξη του 2000
4. Η ολοκλήρωση δύο μελετών για λογαριασμό του Οργα νισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου και Προστασίας Περι βάλ λοντος Αθήνας (Μάιος 1998), της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας (Μάρτιος 1998), ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη μια νέα μελέτη για λογαριασμό επίσης της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας, σχετικά με τη δημιουργία ενός τηλεματικού δικτύου σε ένα ΣΑ, κατάλληλου για την παροχή υπηρεσιών υγείας, πρόνοιας και πολιτισμού
5. Η ανάπτυξη πρωτοβουλιών συνεργασίας με το Πανεπι στήμιο Αθηνών, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και τους Δήμους Αθηναίων, Ζωγράφου και Παπάγου και επαφές με όλους τους αρμόδιους κυβερνητικούς φορείς και πολύ μεγάλο αριθμό μη κυβερνητικών φορέων, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

Η προώθηση του θέματος μπορεί να εξασφαλιστεί μόνο με τη συνεργασία όλων των αρμοδίων φορέων και με στόχο την άμεση βελτίωση της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών φροντίδας Υγείας και Πρόνοιας και του Πολιτισμού και την ανάπτυξη δραστηριοτήτων που δεν υπάρχουν σήμερα. Η στρατηγική αυτή θα επιτρέψει την ανάπτυξη νέων δραστηριοτήτων, με αποτέλεσμα τη δημιουργία οικονομικών οφελών και μεγάλου αριθμού θέσεων εργασίας.

Η υλοποίηση του ΑΠΑ μπορεί να αποτελέσει υπόδειγμα δημιουργίας νέου τύπου μονάδων υγείας και πρόνοιας, αναβιώνοντας την αρχαία κλασική αντίληψη των Ασκληπιείων.

Το Ασκληπιείο Πάρκο Αθηνών και η νέα Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών

Η Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών αποτελείται από 31 Κλινικές διασκορπισμένες σε Νοσοκομεία του λεκανοπεδίου. Από αυτές, οι 25 βρίσκονται στον επονομαζόμενο «βορειοανατολικό άξονα», δηλαδή στα Νοσοκομεία Ευαγγελισμός (2), Συγγρού (1), Ευγενίδειο (1), Αρεταίειο (3), Αιγινήτειο (2), Αλεξάνδρας (2), Ιπποκράτειο (4), Λαϊκό (6), Αγία Σοφία (1), Αγλαΐα Κυριακού (1), Σωτηρία (3) και Γενικό Κρατικό (1). Οι υπόλοιπες βρίσκονται στο Γενικό Κρατικό Νίκαιας (1), στο Σισμανόγλειο (1) και στο ΚΑΤ (2). Εκτός των τριών τελευταίων, όλα τα προαναφερθέντα Νοσοκομεία βρίσκονται σε απόσταση όχι μεγαλύτερη των 3 km γύρω από τα Εργαστήρια της Ιατρικής Σχολής, στην περιοχή Γουδί. Η περιοχή είναι από τα πλέον πυκνοκατοικημένα και πολυσύχναστα τμήματα του αστικού ιστού του λεκανοπεδίου και φυσικά η διακίνηση φοιτητών και εκπαιδευτικού προσωπικού, αλλά και των εργαζομένων και των ασθενών, είναι εξαιρετικά δύσκολη.

Η δημιουργία του ΑΠΑ μπορεί να αποτελέσει το φυσικό περιβάλλον, εντός του οποίου θα αναπτυχθεί η νέα Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η Ιατρική Σχολή έχει ήδη αρκετές εγκαταστάσεις της εντός του χώρου αυτού, όπως τα Εργαστήριά της στην περιοχή Γουδί, αλλά και 11 Πανεπι στημιακές Κλινικές εγκατεστημένες σε νοσοκομεία εντός του ΑΠΑ.

Η νέα Ιατρική Σχολή θα ολοκληρωθεί με τη μεταστέγαση και των υπολοίπων πανεπιστημιακών κλινικών στα νοσοκομεία του ΑΠΑ. Με τον τρόπο αυτό, θα γίνει χρήση αποκλειστικά των υπαρχόντων κτηρίων, αφού ανακαινιστούν βάσει διεθνών προδιαγραφών. Πιθανώς να απαιτηθεί, επίσης, η αντικατάσταση ορισμένων κτηρίων, τα οποία δεν πληρούν τις σημερινές απαραίτητες διεθνείς προδιαγραφές για την παροχή υπηρεσιών υγείας και δεν είναι διατηρητέα.

Με την προτεινόμενη λύση θα δημιουργηθούν αμέσως οι προϋποθέσεις ανάπτυξης του απαραίτητου περιβάλλοντος για την Ιατρική Σχολή, που θα διατηρηθεί στον «παραδοσιακό της χώρο». Η δημιουργία του «κατανεμημένου» νοσοκομείου της νέας Ιατρικής Σχολής θα επιλύσει τα επί πολλές δεκαετίες άλυτα προβλήματα της εκπαίδευσης και θα βελτιώσει αποφασιστικά τη σημερινή απαράδεκτη κατάσταση. Η πρόταση είναι απόλυτα εφικτή.

Επιχειρηματικό σχέδιο

Θα μπορούσε να φανταστεί κανείς πολλά και διαφορετικά «επιχειρηματικά» σχήματα, προκειμένου να υλοποιήσει τις ιδέες που αναφέρθηκαν στα προηγούμενα. Θα επιχειρήσουμε να παρουσιάσουμε ένα από αυτά.

Δημιουργείται ανώνυμη εταιρία από τους ιδιοκτήτες των σημερινών εγκαταστάσεων, δηλαδή του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας (ιδιοκτήτης νοσοκομείων), του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας (ιδιοκτήτης στρατιωτικών νοσοκομείων και εκτάσεων), του Πανεπιστημίου Αθηνών (ιδιοκτήτης εγκαταστάσεων Ιατρικής Σχολής, Τμημάτων Νοσηλευτικής και Οδοντιατρικού Τμήματος, Λαϊκού Νοσοκομείου κ.ά.), των Δήμων Αθηναίων και Ζωγράφου κ.λπ.

Ανατίθενται σε εξειδικευμένες εταιρίες κύρους, καταρχήν, οι μελέτες και, αμέσως μετά, η υλοποίηση των συγκεκριμένων δράσεων, περιλαμβανομένων:

– Της δημιουργίας ενός επιχειρηματικού σχεδίου και της αναδιοργάνωσης των υπηρεσιών (με βάση τους σχετικούς νόμους 2194/1994 και 2519/1997)

– Της αποτίμησης των περιουσιακών στοιχείων, με προβλέψεις για το μελλοντικό ρόλο του φορέα

– Της συνεργασίας με πανεπιστημιακό ίδρυμα κύρους του εξωτερικού για τη δημιουργία αγγλόφωνου ανεξάρτητου τμήματος ιατρικών σπουδών και την ανάπτυξη του ερευνητικού και εκπαιδευτικού έργου της Σχολής

– Της πλήρους και υποχρεωτικής εισαγωγής της Πληρο φορικής και της Τηλεματικής σε όλες τις υπηρεσίες και δραστηριότητες

– Της μελέτης και υλοποίησης του περιβαλλοντικού πάρκου

– Του σχεδιασμού και της σταδιακής υλοποίησης νέων υπηρεσιών υγείας, πρόνοιας και πολιτισμού

– Της μελέτης νέων εργασιακών σχημάτων, με βάση την παραγωγικότητα και τις διακεκριμένες υπηρεσίες, για το νεοεισερχόμενο προσωπικό κάθε ειδικότητας.

Το αρχικό κεφάλαιο, το οποίο θα απαιτηθεί, θα συνεισφέρουν οι φορείς που θα συστήσουν την ανώνυμη εταιρία ή ο Ειδικός Λογαριασμός του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Η επιτυχία του φορέα θα στηριχθεί στο καλό επιχειρηματικό σχέδιο, στην αναβάθμιση των υπηρεσιών, στα σύγχρονα συστήματα διαχείρισης, στις καλές εργασιακές σχέσεις και στα έσοδα από τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Πρόσθετοι πόροι μπορούν να εξευρεθούν από ερευνητικές και αναπτυξιακές δραστηριότητες και από την εισροή ασθενών από το εξωτερικό.

Δ. Σωτηρίου