Τελ. ενημέρωση:
16-Sep-2004

Η βελτίωση στις συνθήκες διαβίωσης και η πρόοδος της Ιατρικής επιφέρουν μείωση της βρεφικής και παιδικής θνησιμότητας και παράταση της ζωής ατόμων με αναπηρίες και χρόνια προβλήματα υγείας. Αυτό το φαινόμενο αποτελεί κίνητρο για την ανάπτυξη μεθόδων εκτίμησης όχι μόνο της διάρκειας αλλά και της ποιότητας της επιβίωσης. Η ποιότητα ζωής έχει πολυδιάστατο χαρακτήρα, με αντικειμενική διάσταση που εκφράζεται ως «ανάγκες» και υποκειμενική διάσταση που αφορά τις επιθυμίες των ανθρώπων. Οι κλασικοί κοινωνικοοικονομικοί δείκτες ποιότητας ζωής καλύπτουν μέρος της αντικειμενικής διάστασης, αλλά δεν αρκούν στο χώρο της υγείας, όπου σχεδιάστηκαν ειδικοί δείκτες και ειδικά εργαλεία εκτίμησης. Η αντίληψη των ίδιων των ασθενών για την κατάσταση της υγείας τους και το πώς αυτή επηρεάζει τη ζωή τους διαφοροποιείται σημαντικά από τις παρατηρήσεις των γιατρών και για το λόγο αυτό χρησιμοποιούνται όλο και πιο συχνά και εργαλεία για την εκτίμηση των υποκειμενικών διαστάσεων της σχετιζόμενης με την υγεία ποιότητας ζωής. Στο επίπεδο του πληθυσμού, η εκτίμηση της ποιότητας ζωής εφαρμόζεται στην αξιολόγηση των αναγκών υγείας του πληθυσμού, καθώς και των επιπτώσεων διαφόρων μέτρων πολιτικής της υγείας. Στην κλινική Ιατρική, βοηθά στη διάγνωση της έκτασης και της βαρύτητας της αναπηρίας και στην παρακολούθηση της πορείας χρόνιων νοσημάτων. Επίσης, χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας και των ανεπιθύμητων ενεργειών διαφόρων θεραπευτικών παρεμβάσεων, καθώς και για την ανίχνευση ατομικών ψυχοκοινωνικών προβλημάτων, που μπορούν να εμποδίζουν τη θεραπευτική ανταπόκριση. Η επιλογή των εργαλείων εξαρτάται από το στόχο της εκτίμησης και η επιτυχία συναρτάται με τη λειτουργικότητα, την αξιοπιστία και την ευαισθησία τους, σε συνδυασμό με την καταλληλότητα για τη συγκεκριμένη ομάδα και τη γνώση των πιθανών σφαλμάτων και προβλημάτων εφαρμογής. Τα εργαλεία, συμπληρούμενα είτε από συνεντευκτή είτε από τον ασθενή, πρέπει να αναγνωρίζουν τις προτιμήσεις και τις προτεραιότητες των ασθενών και να είναι ευαίσθητα στις αλλαγές. Στην εκτίμηση της ποιότητας ζωής των παιδιών με προβλήματα υγείας ισχύουν οι ίδιες αρχές, αλλά χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στις ικανότητες έκφρασης των αντιλήψεων, καθώς και στις αλλαγές προτεραιοτήτων, που έχουν τα παιδιά στα διάφορα στάδια της ανάπτυξης. Τα παιδιά μπορούν και πρέπει να λάβουν ενεργό ρόλο στη διαδικασία αξιολόγησης, σύμφωνα με τις αρχές των Δικαιωμάτων του Παιδιού, του ΟΗΕ.

Λέξεις ευρετηρίου: Ευεξία, Ποιότητα ζωής, Υγεία του παιδιού.