Τελ. ενημέρωση:

   08-Jul-2004
 

Αρχ Ελλ Ιατρ, 19(6), Νοέμβριος-Δεκέμβριος 2002, 633-644

ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ

Η αναπτυξιακή θεώρηση των διαταραχών ύπνου

Ε. Λαζαράτου,1 Δ. Δικαίος2
1Παιδοψυχιατρική Υπηρεσία, Κέντρο Κοινοτικής Ψυχικής Υγιεινής, Ψυχιατρική Κλινική, Πανεπιστήμιο Αθηνών
2Εργαστήριο Μελέτης Ύπνου, Ψυχιατρική Κλινική, Πανεπιστήμιο Αθηνών

Οι διαταραχές του ύπνου στην παιδική ηλικία, αν και παρουσιάζονται αρκετά συχνά, έχουν λιγότερο μελετηθεί από εκείνες των ενηλίκων. Στην παρούσα ανασκόπηση, που περιλαμβάνει τις πρωτογενείς διαταραχές ύπνου και όχι εκείνες που συνδέονται με ψυχιατρικές ή οργανικές διαταραχές, επιλέχθηκε η αναπτυξιακή προσέγγιση. Τα παρουσιαζόμενα προβλήματα ύπνου έχουν διαφορετική ηλικία έναρξης και διαφορετική κλινική έκφραση ανάλογα με την εξελικτική φάση στην οποία βρίσκεται το παιδί. Η λειτουργία του ύπνου στη βρεφική ηλικία εξαρτάται από ιδιοσυγκρασιακούς παράγοντες και από την καλή εγκατάσταση της αλληλεπιδραστικής σχέσης με τη μητέρα. Οι διαταραχές του ύπνου των βρεφών είναι κυρίως αϋπνίες και αποτελούν τις συχνότερες ψυχοσωματικές διαταραχές της πρώιμης παιδικής ηλικίας. Στην προσχολική ηλικία, η σημασία της αϋπνίας αλλάζει, καθώς παρεμβαίνει το άγχος αποχωρισμού. Στην ηλικία αυτή, επίσης, έχουν συνήθως την έναρξή τους παραϋπνίες, όπως νυχτερινοί τρόμοι, εφιάλτες και υπνοβασία. Η δυσκολία του να πάει το παιδί για ύπνο αποτελεί το συχνότερο πρόβλημα της σχολικής ηλικίας. Δύο ενδογενείς δυσυπνίες, το σύνδρομο άπνοιας του ύπνου και η ναρκοληψία, καθώς και οι παραϋπνίες, όπως η ενούρηση και ο τριγμός των οδόντων, εκδηλώνονται στη σχολική ηλικία. Στην εφηβεία, κυριαρχούν οι δυσυπνίες με τη μορφή διαταραχών του κιρκάδιου ρυθμού. Η αυξημένη κοινωνική και ποικίλου τύπου δραστηριότητα του εφήβου και οι εκπαιδευτικές απαιτήσεις της εφηβικής ηλικίας έρχονται σε αντίθεση με τις ανάγκες ύπνου, με αποτέλεσμα να διακόπτεται η κανονικότητα ύπνου-εγρήγορσης και να μειώνεται ο συνολικός χρόνος ύπνου. Η θεραπευτική αντιμετώπιση των διαταραχών ύπνου της παιδικής ηλικίας περιλαμβάνει συμβουλευτική γονέων με σκοπό τη βελτίωση της υγιεινής του ύπνου, συμπεριφορικές τροποποιήσεις των συνηθειών ύπνου, ψυχοθεραπεία και, τέλος, φαρμακοθεραπεία μόνον όταν είναι απολύτως απαραίτητη.

Λέξεις ευρετηρίου: Ανάπτυξη, Διαταραχές ύπνου, Εφηβεία, Παιδιά, Ύπνος.


© Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής