Τελ. ενημέρωση:
21-May-2008

Η ενημέρωση και η συναίνεση του ασθενούς αποτελούν θεμελιώδη ζητήματα της ιατρικής ηθικής. Ο κώδικας ιατρικής δεοντολογίας, που μόλις πρόσφατα ψηφίστηκε από την Ελληνική Βουλή, θέτει, για πρώτη φορά στη χώρα μας, κανόνες για την υποχρέωση του γιατρού να ενημερώνει τον ασθενή και μόνο. Ωστόσο, όσον αφορά στην ενημέρωση των ασθενών με κακοήθεια, η ρύθμιση αυτή δεν φαίνεται να συνυπολογίζει την ιδιάζουσα θέση της οικογένειας στην Ελλάδα. Τα τελευταία 30 χρόνια η τακτική ενημέρωσης άλλαξε, από την «προστατευτική» απόκρυψη στην πλήρη αποκάλυψη της αλήθειας στον ασθενή. Η αλλαγή αυτή είναι απόρροια του σεβασμού στην αρχή της αυτονομίας και είναι πιο έντονη στη βόρεια Αμερική και τη βορειοδυτική Ευρώπη. Σε πολλές χώρες, και στην Ελλάδα, η απόκρυψη της αλήθειας από τον ασθενή με κακοήθεια εξακολουθεί να αποτελεί συχνή πρακτική. Πολλοί παράγοντες συμβάλλουν στη διαμόρφωση αυτών των διαφορετικών τακτικών ενημέρωσης. Στις κοινωνίες, όπως την ελληνική, όπου ο θεσμός της οικογένειας διατηρείται ισχυρός, υπάρχει τάση από τους συγγενείς να «προστατεύεται» ο ασθενής από τα κακά νέα. Τα σοβαρά προβλήματα του κάθε μέλους τα χειρίζεται η οικογένεια και κατ' επέκταση η ασθένεια δεν αφορά μόνο στο άτομο, αλλά με την ίδια ένταση σε όλη την οικογένεια, η οποία αντιδρά ως σύνολο, παρέχοντας ουσιαστική υποστήριξη στο ευάλωτο μέλος. Ως αποτέλεσμα, η σχέση γιατρού-ασθενούς διαμορφώνεται σε σχέση γιατρού-οικογένειας-ασθενούς και η έννοια της αυτονομίας παίρνει ευρύτερο περιεχόμενο, με την οικογένεια μάλλον παρά το άτομο να λειτουργεί ως αυτόνομη μονάδα. Αυτή η «οικογενειακή αυτονομία», που χαρακτηρίζει την ελληνική πραγματικότητα, δεν φαίνεται να έχει ληφθεί υπόψη από τον πρόσφατο κώδικα ιατρικής δεοντολογίας. Η σύνθεση των θετικών στοιχείων της αυτονομίας άλλων κοινωνιών, με την ευεργετική επίδραση της οικογένειας στην Ελλάδα, θα οδηγούσε στην αντιμετώπιση του θέματος της ενημέρωσης των ασθενών με κακοήθεια με τρόπο που να λειτουργεί καλύτερα στην ελληνική νοοτροπία και όχι με υιοθέτηση πρακτικών από άλλες κοινωνίες.

Λέξεις ευρετηρίου: Ελλάδα, Ενημέρωση, Κακοήθεια, Καρκίνος, Οικογένεια.