Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής

Τελ. ενημέρωση:

08-Jul-2009

Αρχ Ελλ Ιατρ, 26(3), Μάιος-Ιούνιος 2009, 374-383

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Προοπτική μελέτη βακτηριαιμίας από Klebsiella pneumoniae.
Παράγοντες κινδύνου και κλινική σημασία των μεταλλο-β-λακταμασών τύπου VIM-1

Π. Πετρίκκος,1 Χ. Κοσμίδης,¹ Μ. Ψυχογυιού,¹ Π. Τάσσιος,² Λ. Τζουβελέκης,² Α. Αυλάμη,³ Ι. Στεφάνου,³ Ε. Πλατσούκα,⁴
Ο. Πανιάρα,⁴ Α. Ξανθάκη,⁵ Μ. Τούτουζα,⁵ Ε. Βρυώνης,⁶Α. Σκουτέλης,⁶ Κ. Γεωργούση,⁷ Χ. Μπάμια,⁸ Γ. Πετρίκκος,¹ Γ.Λ. Δαΐκος¹
¹Α΄ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Πανεπιστήμιο Αθηνών, «Λαϊκό» Νοσοκομείο, Αθήνα
²Εργαστήριο Μικροβιολογίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα
³Εργαστήριο Μικροβιολογίας, «Λαϊκό» Νοσοκομείο, Αθήνα
⁴Εργαστήριο Μικροβιολογίας, Νοσοκομείο «Ευαγγελισμός», Αθήνα
⁵Εργαστήριο Μικροβιολογίας, Νοσοκομείο «Ιπποκράτειο», Αθήνα
⁶Ε΄ Παθολογική Κλινική, Νοσοκομείο «Ευαγγελισμός», Αθήνα
⁷Β΄ Παθολογική Κλινική, Νοσοκομείο «Ιπποκράτειο», Αθήνα
⁸Έδρα Υγιεινής και Επιδημιολογίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα

ΣΚΟΠΟΣ Στελέχη K. pneumoniae που παράγουν μεταλλο-β-λακταμάσες (MBL) τύπου VIM έχουν περιγραφεί πρόσφατα ως αίτια απειλητικών για τη ζωή λοιμώξεων. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν ο προσδιορισμός των παραγόντων κινδύνου για βακτηριαιμία από VIM-θετικά στελέχη και η αξιολόγηση της κλινικής σημασίας της παραγωγής MBL τύπου VIM.

ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ Πραγματοποιήθηκε προοπτική μελέτη σε τρία νοσοκομεία της Αθήνας από 2004-2006. Ασθενείς με βακτηριαιμία από K. pneumoniae εντοπίστηκαν και παρακολουθήθηκαν μέχρι το τέλος της νοσηλείας τους, ενώ οι κλινικές πληροφορίες καταγράφηκαν σε προσχεδιασμένο ερωτηματολόγιο. Η ευαισθησία στα αντιβιοτικά προσδιορίστηκε με Etest. Εξετάστηκαν η παραγωγή μεταλλο-β-λακταμασών και ευρέος φάσματος β-λακταμασών με τη δοκιμασία διάχυσης των δίσκων, η παρουσία του υπεύθυνου γονιδίου blaVIM-1 με PCR και η κλωνικότητα των στελεχών με PFGE.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Συμπεριελήφθησαν 178 ασθενείς με βακτηριαιμία από K. pneumoniae, 67 (37,6%) από VIM-θετικά και 111 (62,4%) από VIM-αρνητικά στελέχη. Οι MIC της ιμιπενέμης για τα VIM-θετικά στελέχη κυμαίνονταν από πλήρη ευαισθησία έως υψηλού επιπέδου αντοχή: 19 VIM-θετικά στελέχη ήταν ανθεκτικά στην ιμιπενέμη και 48 ευαίσθητα, ενώ κανένα από τα VIM-αρνητικά στελέχη δεν παρουσίαζε αντοχή στις καρβαπενέμες. Όλα τα VIM-θετικά στελέχη ήταν πολυανθεκτικά. Η προηγούμενη χρήση καρβαπενέμης (OR 4,14, 95% CI 1,75-9,81, P=0,001) και η νοσηλεία σε μονάδα εντατικής θεραπείας (OR 9,32, 95% CI 3,91-22,20, P<0,001) ήταν ανεξάρτητοι παράγοντες κινδύνου για βακτηριαιμία από VIM-θετικό στέλεχος. Οι ασθενείς με λοίμωξη από VIM-θετικά και VIM-αρνητικά στελέχη είχαν συγκρίσιμη θνητότητα. Η ηλικία (OR 1,03, 95% CI 1,00-1,05, P=0,03), η MIC της ιμιπενέμης >4 μg/mL (OR 4,27, 95% CI 1,41-12,95, P=0,01) και η παρουσία ταχέως θανατηφόρου υποκείμενου νοσήματος (OR 3,15, 95% CI 1,23-8,04, P=0,016) ήταν ανεξάρτητοι παράγοντες κινδύνου για θνητότητα στις 14 ημέρες.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Τα στελέχη K. pneumoniae που παράγουν μεταλλο-β-λακταμάσες τύπου VIM αποτελούν κύρια νοσοκομειακά παθογόνα στην Ελλάδα και προκαλούν θανατηφόρες λοιμώξεις, ειδικά σε ασθενείς των μονάδων εντατικής θεραπείας και σε ασθενείς με προηγούμενη έκθεση στις καρβαπενέμες. Η βακτηριαιμία από VIM-θετικά στελέχη χαρακτηρίζεται από αυξημένη θνητότητα όταν το στέλεχος είναι ανθεκτικό στις καρβαπενέμες.

Λέξεις ευρετηρίου: Βακτηριαιμία, Klebsiella, Μεταλλο-β-λακταμάσες.