Τελ. ενημέρωση:

   17-Oct-2013
 

Αρχ Ελλ Ιατρ, 30(5), Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 2013, 619-626

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ

Η εξέλιξη της αρχαιοελληνικής Iατρικής ως επιστήμης και ως λειτουργήματος
Μια έρευνα των πηγών

Γ.Ζ. Ηλιόπουλος, K. Πουλάς, Γ.Π. Πατρινός, Μ.Ε. Καμπούρης
Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας και Ανοσολογίας, Τμήμα Φαρμακευτικής, Πανεπιστήμιο Πατρών, Ρίο Πάτρας

Η αρχαία ελληνική Ιατρική δεν οργανώθηκε σε επιστημονική βάση μόλις τον 6ο π.Χ. αιώνα με τον Ιπποκράτη. Ήδη στην εποχή του Τρωικού Πολέμου ο Ασκληπιός, αρχηγέτης μιας επαγγελματικής ιατρικής αδελφότητας, έχει υιοθετηθεί από το κατ' εξοχήν «θεραπευτικό ιερατείο», το απολλώνειο, μέσω του μύθου της θεϊκής καταγωγής του. Στον Τρωικό Πόλεμο μετέχουν δύο υιοί του από τη θεσσαλική Τρίκκα, το πρώτο από τα τρία γνωστά μετέπειτα κέντρα (Κως και Επίδαυρος), με διαφορετικές ειδικότητες: Ο ένας είναι χειρουργός και ο άλλος παθολόγος. Κατά τον 6ο αιώνα, η αδελφότητα θα προσφέρει μεγάλες υπηρεσίες στο ιερό των Δελφών εναντίον των τοπικών σφετεριστών, με αποτέλεσμα πανελλήνια αίγλη, ενώ η διεθνής αναγνώριση θα έλθει με το Δαμοκέδα (Δημοκίδη), μαθητή της νέας σχολής του Κρότωνα και προσωπικό ιατρό του Πέρση Αυτοκράτορα Δαρείου Α'. Οι σχολές του Κρότωνα και της Κυρήνης θα δώσουν τη θέση τους σε αυτές της Κνίδου και της Ρόδου, ενώ ο Ιπποκράτης συγκροτεί εκτενέστατη ιατρική βιβλιοθήκη. Τον 4ο αιώνα, η αδελφότητα υποστηρίζει την εκστρατεία του Αλεξάνδρου (που έχει σημαντική ιατρική παιδεία) με τον Ιπποκράτη ΙV που γίνεται προσωπικός ιατρός της Ρωξάνης, αξιοποιείται ο βοτανικός πλούτος της εκστρατείας για φαρμακευτικούς σκοπούς ενώ προοδεύει η ανατομία, καθώς στοιχειοθετείται η σημασία του εγκεφάλου στο νευρικό σύστημα από το Διοκλή, που επίσης επινοεί νέα χειρουργικά εργαλεία. Κατά τον 3ο αιώνα, η σχολή της Επιδαύρου εξαπλώνεται στη Ρώμη λόγω επιδημίας και ο Ηρόφιλος προάγει την πειραματική Ιατρική και τη συνδρομική εξέταση και την ιατρική ορολογία. Τον 1ο αιώνα π.Χ. η αδελφότητα πολιτογραφείται από τον Καίσαρα ενώ στη Μετά Χριστόν εποχή ο στρατιωτικός χειρουργός Διοσκουρίδης συντάσσει μέγιστο πόνημα για φαρμακευτικά φυτά, εισάγοντας και τη διώνυμη ονοματολογία. Το 2ο μ.Χ. αιώνα, ο Γαληνός, με 150 και πλέον συγγράμματα, είναι ο διάσημος γόνος της αδελφότητας, που θα προσπαθήσει να συγκεράσει σε μια πολύπλευρη επιστήμη με ενιαία μεθοδολογία όλες τις αποκλίνουσες μέχρι τότε τάσεις και σχολές.

Λέξεις ευρετηρίου: Αρχαία ελληνική Ιατρική, Άσκηση, Ασκληπιάδες, Εξέλιξη.


© Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής