Τελ. ενημέρωση:

   04-Feb-2015
 

Αρχ Ελλ Ιατρ, 32(1), Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2015, 96-101

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ

Η θεραπευτική χρήση της άθλησης κατά τη βυζαντινή περίοδο

Ν. Σταυρακάκης,1 Ε. Αλμπανίδης2
1Εργαστήριο Αναπνευστικής Λειτουργίας, Τακτικό Πνευμονολογικό Ιατρείο, Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου «Βενιζέλειο-Πανάνειο», Ηράκλειο, Κρήτη
2Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Κομοτηνή

Η αποδοχή της άσκησης ως πρακτική μορφή αποκατάστασης, προαγωγής και διατήρησης της υγείας ήταν πλήρης από τη βυζαντινή Ιατρική. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να διερευνηθεί κατά πόσο η άσκηση αποτελούσε επικουρικό μέσο αποθεραπείας και τρόπο προαγωγής και διατήρησης της υγείας στη βυζαντινή εποχή. Από την ανάλυση και την επεξεργασία των πηγών προέκυψαν τα παρακάτω: Οι ασκήσεις που σκοπό είχαν τη διατήρηση και την προαγωγή της υγείας απαντώνται στη βυζαντινή γραμματεία με τους όρους φυσιοθεραπευτικά και γυμναστικά γυμνάσια. Οι τρίψεις, οι μαλάξεις και οι επαλείψεις αναφέρονται ως φυσιοθεραπευτικά γυμνάσια, ενώ μια πλειάδα σωματικών ασκήσεων περιλαμβάνονται στο φάσμα των γυμναστικών γυμνασίων, όπου στο κάθε ένα αναφέρονται ενδείξεις και αντενδείξεις. Τα γυμναστικά γυμνάσια, τα οποία συστήνονταν για αποκατάσταση και προαγωγή της υγείας, ήταν: Ο περίπατος (βάδην), ο δρόμος (τρέξιμο), η αιώρα (κούνια), η ιππασία, η κρικηλασία (τσέρκι), η νήξις (κολύμβηση), η πάλη, η σκιαμαχία (κινήσεις πυγμής χωρίς αντίπαλο), ο αφαλμός (επί τόπου αναπηδήσεις), ο εξ αλμός (άλμα εν κινήσει), η άσκηση με σφαίρα, η άσκηση σε κώρυκα (πυγμαχικός σάκος), η αλτηριοβολία (άρση αλτήρων) και η οπλομαχία (άσκηση με πλήρη πολεμική εξάρτηση). Η άσκηση ως μέσο προαγωγής της υγείας αναφέρεται συχνά και στο πλαίσιο της στρατιωτικής εκπαίδευσης, ενώ άσκηση με τη σύγχρονη έννοια υπήρχε μόνο στο στράτευμα. Λόγω της σύνδεσης της αθλητικής δραστηριότητας με το αρχαιοελληνικό-ειδωλολατρικό πνεύμα, το βυζαντινό κράτος κατόρθωσε μέσα από αντιφάσεις που προσέκρουαν στην παράδοση και τη θρησκεία να αποδεχθεί την άσκηση ως μέσο προαγωγής και αποκατάστασης της υγείας.

Λέξεις ευρετηρίου: Αποκατάσταση, Άσκηση, Βυζαντινή Ιατρική.


© Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής