Τελ. ενημέρωση:
14-Sep-2016

Η καφεΐνη αποτελεί μια πολύ σημαντική ουσία που χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της άπνοιας της προωρότητας καθώς αποτελεί διεγερτικό της αναπνοής. Ωστόσο, φαίνεται ότι μέσα από πολύπλοκους παθοφυσιολογικούς μηχανισμούς επιδρά και στις γνωσιακές λειτουργίες κατά τη μετέπειτα ζωή των νεογνών. Στόχος της παρούσας βιβλιογραφικής ανασκόπησης είναι η διερεύνηση της επίδρασης της καφεΐνης στις νευρολογικές και τις γνωσιακές λειτουργίες, καθώς και η αποσαφήνιση των παθοφυσιολογικών μηχανισμών που εμπλέκονται στη διαδικασία αυτή. Έγινε αναζήτηση στη διεθνή βιβλιογραφία των σχετικών με το θέμα άρθρων, χρησιμοποιώντας τις βάσεις δεδομένων Medline (αναζήτηση στο PubΜed) (1966–2015), Scopus (2004–2015) και ClinicalTrials.gov (2008–2015). Η πλειονότητα των μελετών καταδεικνύει μια ευεργετική δράση. Η εν λόγω θετική επιρροή σχετίζεται ισχυρά με λειτουργίες, όπως η κινητικότητα, η αντίληψη, η όραση και η μειωμένη πρόκληση εγκεφαλικής παράλυσης. Λιγότερο ισχυρή και ίσως ευοδωτική είναι η δράση της καφεΐνης στην ακοή. Επί πλέον, δεν φαίνεται να επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα και τη διάρκεια του ύπνου, ενώ αντικρουόμενα ήταν τα ευρήματα ηλεκτροεγκεφαλογραφημάτων ύστερα από λήψη καφεΐνης. Αντίθετα, η συμπεριφορά βραχυπρόθεσμα πιθανόν επιβαρύνεται με εμφάνιση αυξημένης ανησυχίας. Οι παθοφυσιολογικές οδοί που εμπλέκονται στην εμφάνιση αυτών των προβλημάτων δεν έχουν αποσαφηνιστεί πλήρως. Ωστόσο, στην όλη διαδικασία φαίνεται ότι συμμετέχουν οι υποδοχείς της αδενοσίνης, η απώλεια των οποίων οδηγεί σε επιθετικές συμπεριφορές και απώλεια ύπνου, και ο νευροτροφικός παράγοντας BDNF, ο οποίος ενισχύει ποικίλες λειτουργίες του αναπτυσσόμενου εγκεφάλου, όπως η μάθηση, η μνήμη, η διαφοροποίηση και η επιβίωση νευρώνων αλλά και η συναπτική πλαστικότητα (μακροχρόνια ενίσχυση). Συμπερασματικά, η χρήση καφεΐνης κατά τη βρεφική ηλικία για την αντιμετώπιση της άπνοιας της προωρότητας έχει αναμφίβολες επιδράσεις στις νευρικές και τις γνωσιακές λειτουργίες στη μετέπειτα ζωή. Μελλοντικές μελέτες θα μπορούσαν να προσδιορίσουν ακριβέστερα το μέγεθος της δόσης της καφεΐνης (χαμηλή ή υψηλή δόση) που σχετίζεται με τη βέλτιστη επίδραση στη συγκεκριμένη θεραπεία και την ελαχιστοποίηση των ανεπιθύμητων ενεργειών της. Επίσης, φαίνεται ότι είναι απαραίτητη η διεξαγωγή περαιτέρω κλινικών μελετών για τον ακριβή καθορισμό της σχέσης της καφεΐνης με τη φλοιική δραστηριότητα του εγκεφάλου των βρεφών.

Λέξεις ευρετηρίου: Άπνοια προωρότητας, Γνωσιακές λειτουργίες, Καφεΐνη.