Τελ. ενημέρωση:

   31-May-2016
 

Αρχ Ελλ Ιατρ, 33(Συμπληρωματικό τεύχος 1) 2016, 61-63

ΕΙΔΙΚΟ ΑΡΘΡΟ

Ένα φάντασμα πλανιέται πάνω από τη δυτική κοινωνία: εκ των υστέρων (5–4–2016) επίλογος

Γ. Δημολιάτης
Μονάδα Ποιότητας Ζωής και Θανάτου, Εργαστήριο Υγιεινής & Επιδημιολογίας, Τμήμα Ιατρικής, Σχολή Επιστημών Υγείας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Πότε Πρέπει να Πεθαίνομε; (ΠΠΠ). Το Τραπέζι μας το συζήτησε ανοιχτά για πρώτη φορά. Το ταξίδι της ελπίδας (που δεν πεθαίνει ποτέ) το έθεσε. Το «αλαζονία ή αποδοχή» ψηλάφισε τα προαπαιτούμενα για να απαντηθεί (όταν το πράγμα δεν μπορεί να γίνει όπως εγώ θέλω, να θέλω εγώ όπως εκείνο γίνεται: όταν έρθει η ώρα μου, που γαλήνια κι ατάραχα περιμένω, να καλοθανατήσω). Τα Ευαγγέλια δεν απαντούν στο πότε: την εποχή που γράφτηκαν ο μέσος όρος ζωής ήταν μόλις 35 χρόνια, οι άνθρωποι δεν είχαν τέτοιο πρόβλημα να λύσουν, δεν μπορούσαν καν να διανοηθούν ότι θα μπορούσε ποτέ να υπάρξει. Οι φιλόσοφοι αντιπαραθέτουν απαντήσεις (όταν έρθει η ώρα του, όταν δεν θέλει να ζήσει άλλο, όταν η ζωή δεν αξίζει πλέον, όταν το σώμα δεν μπορεί να υποστηρίξει άλλο τη ζωή), που είναι ώρα να συν-θέσουν (φιλοσοφία εστί μελέτη θανάτου! Πλάτων). Η κοινωνία, εφόσον βιώσει το δίλημμα, είναι ήδη πιο μπροστά από τους σοφούς της (όταν δεν αυτοεξυπηρετείται τότε δεν υπάρχει μέλλον, οπότε είναι η ώρα του τού καθενός για ωραίο ώριμο αποχαιρετισμό – αποχαιρέτα την τήν Αλεξάνδρεια, το είπε ο Καβάφης). Το νομικό σύστημα, δέσμιο του φόβου παρά αγκυρωμένο στην επιστήμη, παραμορφώνει την άσκηση της ιατρικής από τεκμηριωμένη σε αμυντική. Η στο διάβα των αιώνων κοινωνική ταλάντωση μεταξύ ευθανασίας και δυσθανασίας απαιτεί προσφυγή στη θεωρία των ταλαντώσεων για να ξαναβρούμε την άκρη του κομμένου νήματος, για ανώδυνα, ανεπαίσχυντα, ειρηνικά (και όχι βασανιστικά) τέλη του αισθητού Εγώ μας. Αν ο καθένας αποφάσιζε για το πότε του δικού του θανάτου (πότε πρέπει να πεθάνω εγώ, ΠΠΠΕ), το πρόβλημα θα λυνόταν αυτόματα. Ο καθένας, ιδίως όμως οι γιατροί, που θα έπρεπε να πάσχουν λιγότερο από τους άλλους από το συστηματικό σφάλμα «δεν γνωρίζω ότι δεν γνωρίζω» περί τίνος ακριβώς πρόκειται. Κοινοποιώντας την απόφασή του ο καθένας με γραφτή διαθήκη, θα βοηθούσε συγγενείς, γιατρούς και τον εαυτό του για ανώδυνα ανεπαίσχυντα και ειρηνικά τέλη της ζωής του.

Λέξεις ευρετηρίου: Eυαγγέλια και θάνατος, Φιλοσοφία και θάνατος, Νόμοι και θάνατος, Ιστορία και θάνατος, Κοινωνία και θάνατος, Εγώ κι ο θάνατός μου, Αυτοεξυπηρέτηση, Διαθήκη ζωής, Ευθανασία, Πρόωρος/ώριμος/μετάωρος θάνατος, Πότε πρέπει να πεθαίνομε (ΠΠΠ), Πότε πρέπει να πεθάνω εγώ (ΠΠΠΕ).


© Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής