Τελ. ενημέρωση:

   23-Jan-2017
 

Αρχ Ελλ Ιατρ, 34(1), Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2017, 10-26

ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ

Η δίαιτα στις ηπατικές παθήσεις

Η. Μάνη, Σ.Π. Ντουράκης
2η Παθολογική Κλινική, Γενικό Νοσοκομείο «Ιπποκράτειο», Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα

Καθώς το ήπαρ κατέχει κομβική θέση στη ρύθμιση του μεταβολισμού, οι διαταραχές της λειτουργίας του συνεπάγονται μεταβολές στον βασικό μεταβολικό ρυθμό, στη θρέψη και στην επάρκεια των μικρο- και μακρο-θρεπτικών συστατικών. Η υποθρεψία είναι η συχνότερη και μάλιστα αναστρέψιμη επιπλοκή της κίρρωσης, ιδιαίτερα της αλκοολικής. Η υποθρεψία της ηπατικής νόσου απαντάται στο 20% των αντιρροπούμενων και στο 50–100% των μη αντιρρο- πούμενων κιρρωτικών, αποτελώντας σημαντικό παράγοντα συννοσηρότητας και υποβάθμισης της ποιότητας ζωής τους. Ως ηπατική καχεξία αναφέρονται μαζί η σαρκοπενία και η λιποπενία. Σε κίρρωση από μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος διαπιστώνεται σαρκοπενική παχυσαρκία (κυρίως κοιλιακή). Tα αίτια της υποθρεψίας/καχεξίας στην κίρρωση του ήπατος είναι η μειωμένη πρόσληψη τροφής, η δυσαπορρόφηση ή και η κακή πέψη, η αυξημένη ανάγκη ενέργειας που παρουσιάζει ο μεταβολισμός και ο αυξημένος καταβολισμός. Η σαρκοπενία ως αποτέλεσμα της μειωμένης πρωτεϊνικής σύνθεσης και κυρίως του καταβολισμού των πρωτεϊνών σχετίζεται με τη βαρύτητα της ηπατικής νόσου και αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου νοσηρότη- τας και θνητότητας, ιδίως στους κιρρωτικούς ασθενείς τελικού σταδίου και στους μεταμοσχευθέντες. Η αξιολόγηση της θρέψης στους ηπατοπαθείς βάσει ανθρωπομετρικών κριτηρίων καθίσταται δύσκολη λόγω της ύπαρξης, σε αρκετές περιπτώσεις, ασκίτη και οιδημάτων. Η αξονική τομογραφία κοιλίας και η διπλής ενέργειας απορροφησιομετρία με ακτίνες Χ (dual X-ray absorptiometry, DEXA) είναι οι πλέον αξιόπιστες για την εκτίμηση της θρέψης. Οι ημερήσιες θερμιδικές ανάγκες στους κιρρωτικούς υπολογίζονται σε 35–45 kcal/kg. Oι θερμίδες αυτές πρέπει να προσλαμβάνονται υπό τη μορφή λίπους (25–30% των ημερήσιων θερμίδων) και υδατανθράκων (45–65%), ενώ αυξημένες πρέπει να είναι οι πρωτεΐνες (1,2–1,5 g/kg). Περιορισμός της πρόσληψης πρωτεΐνης έχει θέση μόνο στην οξεία ηπατική εγκεφαλοπάθεια και για λίγες μόνο ημέρες. Η προσθήκη στη δίαιτα αμινοξέων διακλαδισμένης αλύσου, καθώς και η συχνή σίτιση βελτιώνουν την κατάσταση θρέψης και την έκβαση των ασθενών. Η χρήση λευκίνης και αναστολέων της μυοστατίνης αποτελεί αντικείμενο έρευνας.

Λέξεις ευρετηρίου: Διατροφή, Κίρρωση, Σαρκοπενία, Υποθρεψία.


© Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής