Τελ. ενημέρωση:

   03-Jun-2020
 

Αρχ Ελλ Ιατρ, 37(3), Μάιος-Ιούνιος 2020, 406-413

ΕΙΔΙΚΟ ΑΡΘΡΟ

Το νομικό πλαίσιο της ευθανασίας στην Ελλάδα και διεθνώς

Α. Παναγάκης,1 Μ.Θ. Παπά,2 Π. Γαλάνης3
1Τμήμα Διοίκησης Μονάδων Υγείας και Πρόνοιας, Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πελοποννήσου, Καλαμάτα
2Νομική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα
3Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας, Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα

Το ζήτημα της ευθανασίας είναι ένα πολυδιάστατο και άκρως αμφιλεγόμενο ζήτημα Βιοηθικής, το οποίο τις τελευταίες δεκαετίες έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις. Ο ορισμός της ευθανασίας και της ιατρικά υποβοηθούμενης αυτοκτονίας ποικίλλει μεταξύ των διαφόρων χωρών και δημιουργεί προβληματισμούς και παρερμηνείες. Σε γενικές γραμμές, η ευθανασία ορίζεται ως η περίπτωση στην οποία ένα άτομο, συνήθως ένας ιατρός, δρα με πρόθεση και βάζει τέλος στη ζωή ενός ασθενούς με τη χρήση ιατρικών μεθόδων, όπως π.χ. με τη χορήγηση ένεσης με θανατηφόρα ουσία. Η ιατρικά υποβοηθούμενη αυτοκτονία αναφέρεται στην περίπτωση όπου κάποιος συνειδητά βοηθά έναν ασθενή να αυτοκτονήσει, παρέχοντάς του βοήθεια με οποιονδήποτε τρόπο, όπως π.χ. με την παροχή πληροφοριών ή μέσων για την πραγματοποίηση της αυτοκτονίας. Ουσιαστικά, η ιατρικά υποβοηθούμενη αυτοκτονία αφορά στην περίπτωση στην οποία ο ασθενής αυτοκτονεί με τη βοήθεια του ιατρού, εφαρμόζοντας για παράδειγμα μια θανατηφόρα δόση που έχει προετοιμάσει ο ιατρός. Το άρθρο 300 του ελληνικού Ποινικού Κώδικα σχετίζεται με την ευθανασία και ορίζει ότι «όποιος αποφάσισε και εκτέλεσε ανθρωποκτονία ύστερα από σπουδαία και επίμονη απαίτηση του θύματος και από οίκτο για αυτόν που έπασχε από ανίατη ασθένεια τιμωρείται με φυλάκιση». Στο διεθνές δίκαιο δεν υπάρχει κοινή γραμμή μεταξύ των διαφόρων χωρών. Σε γενικές γραμμές, ακόμη και σε χώρες στις οποίες η ευθανασία επιτρέπεται, η νομοθεσία είναι εξαιρετικά αυστηρή με τις προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται και κάτω από ποιες συνθήκες θα πρέπει να πραγματοποιείται μια ευθανασία. Η ευθανασία και η ιατρικά υποβοηθούμενη αυτοκτονία επιτρέπονται στην Κολομβία, στην Ολλανδία, στο Βέλγιο, στο Λουξεμβούργο και στον Καναδά. Επί πλέον, η ιατρικά υποβοηθούμενη αυτοκτονία αλλά όχι και η ευθανασία επιτρέπεται στην Ελβετία και σε πέντε πολιτείες των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής (ΗΠΑ). Η δημόσια υποστήριξη για την ευθανασία και την ιατρικά υποβοηθούμενη αυτοκτονία συνεχώς αυξάνεται τόσο στις ΗΠΑ όσο και στη δυτική Ευρώπη, ενώ ακριβώς το αντίθετο συμβαίνει στην κεντρική και στην ανατολική Ευρώπη, με τους λευκούς άνδρες νεότερης ηλικίας που δεν πιστεύουν σε κάποια θρησκεία να είναι περισσότερο ένθερμοι υποστηρικτές.

Λέξεις ευρετηρίου: Ευθανασία, Ηθική, Ιατρικά υποβοηθούμενη αυτοκτονία, Νομικό πλαίσιο.


© Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής