|
  Τελ. ενημέρωση: |
 |
|
|
20-Jul-2021
|
 |
|
|
Αρχ Ελλ Ιατρ, 38(4), Ιούλιος-Αύγουστος 2021, 459-470 ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ Ανασκόπηση των εφαρμογών των iPSCs και ο ρόλος τους στον καρκίνο Μ.Δ. Κότσαρη,
Σ. Παπακωστοπούλου,
Ε.Π. Κοκκινογένης,
Μ. Δελή,
Π. Ζουμπουρλής,
Μ. Γουλιελμάκη,
Β. Ζουμπουρλής |
Γενικά, ο καρκίνος συνιστά μια ετερογενή ομάδα ασθενειών με κύριο χαρακτηριστικό την ανεξέλεγκτη κυτταρική ανάπτυξη. Παρά τη μεγαλύτερη κατανόηση των βιολογικών μηχανισμών του υπέρμετρου πολλαπλασιασμού, της εισβολής και της μετάστασης των καρκινικών κυττάρων, που υπάρχει σήμερα, ο καρκίνος εξακολουθεί να αποτελεί μια διαδικασία πολλαπλών σταδίων ανάπτυξης και εξέλιξης, η οποία δεν είναι πλήρως κατανοητή. Για τον λόγο αυτόν καθίσταται επιτακτική ανάγκη η χρήση νέων μεθόδων τόσο για τη μελέτη του, όσο και για την εύρεση καινοτόμων δοκιμασιών, με σκοπό την καλύτερη διάγνωση και θεραπεία του. Τη λύση στην παραπάνω πρόκληση φαίνεται να δίνουν τα επαγόμενα πολυδύναμα βλαστικά κύτταρα (induced pluripotent stem cells, iPSCs), τα οποία σε συνδυασμό με τις πρόσφατες εξελίξεις στη βιο-μηχανική, στην επεξεργασία και καλλιέργεια ιστών και στην επεξεργασία του γονιδιώματος, αποτελούν μια νέα ευκαιρία για τη μελέτη του καρκίνου. Τα iPSCs αναδεικνύονται από τα πλέον εύχρηστα εργαλεία στη βιοϊατρική έρευνα και στις φαρμακολογικές μελέτες. Ο ογκογονικός μετασχηματισμός και ο επαναπρογραμματισμός σωματικών κυττάρων είναι διεργασίες πολλαπλών σταδίων που μοιράζονται ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά και ως εκ τούτου τα iPSCs τα οποία παράγονται από καρκινικά κύτταρα μπορούν να μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε καλύτερα τους μοριακούς μηχανισμούς που διέπουν την έναρξη και την εξέλιξη των καρκίνων του ανθρώπου. Οι άμεσες εφαρμογές των iPSCs περιλαμβάνουν τη διαλογή φαρμάκων, τις τοξικολογικές δοκιμές, την ταυτοποίηση βιοδεικτών και τη βιο-μηχανική αντικατάσταση ιστών. Πρόσφατα μάλιστα, η ανάπτυξη εμβολίων που βασίζονται σε ογκοεμβρυϊκά αντιγόνα με χρήση αυτόλογων επαγόμενων βλαστικών κυττάρων παρουσίασε σημαντικό θεραπευτικό δυναμικό. Σκοπός λοιπόν της παρούσας ανασκόπησης είναι η εξέταση των δυνατοτήτων που προσφέρουν τα iPSCs στην έρευνα για τον καρκίνο, στους περιορισμούς, καθώς και στις νέες θεραπευτικές προσεγγίσεις στις οποίες μπορούν να συμβάλλουν.
Λέξεις ευρετηρίου: Επαγόμενα πολυδύναμα βλαστικά κύτταρα, Κυτταρικός επαναπρογραμματισμός, Μετασχηματισμός, Μοντελοποίηση ασθενειών, Ογκογένεση.
