Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής

Τελ. ενημέρωση:

29-Sep-2023

Αρχ Ελλ Ιατρ, 40(5), Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 2023, 652-661

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Ποιότητα ζωής και κόπωση των ασθενών με β-θαλασσαιμία που ακολουθούν διαφορετικές θεραπείες αποσιδήρωσης

Π. Θεοδώρου,¹ Τ. Αβδιμιώτη,² Μ.Ε. Ψωμιάδη,³ Γ. Κρομμύδας,⁴ Δ. Μπακαλίδου^5,6
¹Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Διοίκησης Μονάδων Υγείας, Σχολή Κοινωνικών Επιστημών, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Πάτρα,
²Μονάδα Μεσογειακής Αναιμίας, Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας, Λάρισα,
³Διεύθυνση Επιχειρησιακής Ετοιμότητας Εκτάκτων Καταστάσεων Δημόσιας Υγείας, Υπουργείο Υγείας, Αθήνα,
⁴2ο Επαγγελματικό Λύκειο Αλεξανδρούπολης, Αλεξανδρούπολη,
⁵Τμήμα Φυσικοθεραπείας, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, Αθήνα,
⁶Ερευνητικό Εργαστήριο Νευρομυϊκής και Καρδιαγγειακής Μελέτης της Κίνησης (LANECASM), Αθήνα

ΣΚΟΠΟΣ Η διερεύνηση της ποιότητας ζωής και της κόπωσης των ενηλίκων ασθενών με β-θαλασσαιμία, η μεταξύ τους συσχέτιση, καθώς και η συσχέτιση με τα κοινωνικο-δημογραφικά και νοσολογικά χαρακτηριστικά των πασχόντων.

ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ Πρόκειται για συγχρονική μελέτη στην οποία συμμετείχαν 100 ασθενείς, επί συνόλου 122 ασθενών με β-θαλασσαιμία (ποσοστό ανταπόκρισης 81,9%) που επισκέπτονταν τη Μονάδα Μεσογειακής Αναιμίας του Γενικού Νοσοκομείου Λάρισας «Κουτλιμπάνειο και Τριανταφύλλειο». Η έρευνα έλαβε χώρα από τον Νοέμβριο του 2019 μέχρι τον Ιανουάριο του 2020 χρησιμοποιώντας το ερωτηματολόγιο επισκόπησης της υγείας (SF-36) και την κλίμακα κόπωσης (Multidimensional Fatigue Inventory, MFI) για τον προσδιορισμό της ποιότητας ζωής και της κόπωσης των ασθενών, αντίστοιχα. Η ανάλυση των δεδομένων πραγματοποιήθηκε με το λογισμικό πρόγραμμα Statistical Package for Social Sciences (SPSS ΙΒΜ), έκδοση 22.0.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Η πλειοψηφία του δείγματος ήταν γυναίκες (57%), ηλικίας 18–45 ετών (71%), έγγαμοι (50%), δεν είχαν παιδιά (55%) και ήταν πτυχιούχοι Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος/Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος (ΑΕΙ/ΤΕΙ) (56%). Το 74% άρχισε τις μεταγγίσεις σε ηλικία <5 ετών, ενώ υπήρχε συννοσηρότητα (25%) και ενδοοικογενειακή εμφάνιση της νόσου (24%). Η κοινωνική λειτουργικότητα, ο σωματικός πόνος και η γενική υγεία είναι οι τομείς της ποιότητας ζωής στους οποίους υστερούσαν όσοι ανέφεραν ότι πάσχουν από σοβαρή νόσο, σε σχέση με τους υπόλοιπους. Παράλληλα, οι απόφοιτοι Δημοτικού εμφάνισαν χειρότερη ποιότητα ζωής ενώ ανέφεραν και σημαντικά υψηλότερα επίπεδα κόπωσης. Επίσης, οι άνδρες δήλωσαν σημαντικά υψηλότερη κόπωση, ενώ οι γυναίκες εμφάνισαν οριακώς σημαντικά καλύτερη γενική υγεία. Επιπρόσθετα, η από του στόματος θεραπεία αποσιδήρωσης, ο συναισθηματικός ρόλος και η ζωτικότητα αναδείχθηκαν σε ανεξάρτητους προγνωστικούς παράγοντες της κόπωσης.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Οι ασθενείς με β-θαλασσαιμία εμφανίζουν σημαντικά ελλείμματα στην ποιότητα ζωής τους και αυξημένη σωματική κόπωση. Απαιτούνται κατάλληλες νοσηλευτικές και κοινωνικοπολιτικές παρεμβάσεις προκειμένου οι συγκεκριμένοι ασθενείς να απολαμβάνουν τη βέλτιστη δυνατή ποιότητα ζωής και να συνεχίζουν απρόσκοπτα τις κοινωνικές και τις επαγγελματικές τους δραστηριότητες.

Λέξεις ευρετηρίου: Θαλασσαιμία, Κόπωση, MFI-20, Ποιότητα ζωής, SF-36.