Τελ. ενημέρωση:
   19-Mar-2025
 

Αρχ Ελλ Ιατρ, 42(3), Μάιος-Ιούνιος 2025, 365-372

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Γνώσεις, κίνητρα και εμπόδια στη δωρεά αίματος
Εμπειρική έρευνα στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου

Α. Φλώκου,1 Α. Σωτηρίου,2 Μ. Λιναρδάκης,3 Π. Θεοδώρου1
1Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα «Διοίκηση Μονάδων Υγείας», Σχολή Κοινωνικών Επιστημών, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Πάτρα
2Νοσοκομειακή Υπηρεσία Αιμοδοσίας, Γενικό Νοσοκομείο Χίου «Σκυλίτσειο», Χίος
3Τομέας Κοινωνικής Ιατρικής, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ηράκλειο, Κρήτη

ΣΚΟΠΟΣ Η διερεύνηση των γνώσεων, των κινήτρων και των εμποδίων στη διαδικασία δωρεάς αίματος στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου.

ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ Το δείγμα αποτέλεσαν 363 εθελοντές αιμοδότες, οι οποίοι προσήλθαν στις Νοσοκομειακές Υπηρεσίες Αιμοδοσίας των Γενικών Νοσοκομείων Μυτιλήνης «Βοστάνειο», Χίου «Σκυλίτσειο» και Σάμου «Ο Άγιος Παντελεήμων», αρμοδιότητας της 2ης Υγειονομικής Περιφέρειας (ΥΠΕ). Η έρευνα διεξήχθη από τον Δεκέμβριο του 2021 έως και τον Φεβρουάριο του 2022. Για τη συγκέντρωση των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε ερωτηματολόγιο με ερωτήσεις για τα δημογραφικά χαρακτηριστικά, το ιστορικό αιμοδοσίας των συμμετεχόντων και παράγοντες που σχετίζονται με την αιμοδοσία και τη μετάγγιση στην Ελλάδα. Για τη στατιστική ανάλυση εφαρμόστηκε το λογισμικό πρόγραμμα Statistical Package for Social Sciences (SPSS), έκδοση 28.0.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Περίπου 8/10 συμμετέχοντες ήταν άνδρες, η μέση ηλικία όλων ήταν 36 έτη, ενώ 4/10 είχαν δώσει αίμα >10 φορές. Μεταξύ φύλων δεν διαπιστώθηκε σημαντική διαφοροποίηση στη συχνότητα αιμοδοσίας (p>0,05), ενώ οι μεγαλύτεροι σε ηλικία και οι έχοντες χαμηλότερη εκπαίδευση σχετίζονταν με μεγαλύτερη συχνότητα αιμοδοσίας (p<0,001). Οι λόγοι που ενθάρρυναν τους εθελοντές για την πρώτη αιμοδοσία ήταν η παρακίνηση κάποιου συλλόγου ή ο εθελοντισμός (54,6%) και η ανάγκη να δώσουν αίμα για συγγενή ή φίλο (31,9%). Βρέθηκαν μέτρια προς υψηλά επίπεδα γνώσεων αιμοδοσίας (μέση βαθμολογία 67,1±18,9). Η μέση βαθμολογία του αντιληπτού κινδύνου από την αιμοδοσία αλλά και από τη μετάγγιση κατέδειξε χαμηλά προς ανύπαρκτα επίπεδα. Διαπιστώθηκε πολύ χαμηλή έως ανύπαρκτη προσωπική αποθάρρυνση, σημαντικά χαμηλότερη από την αποθάρρυνση των άλλων (p<0,001).

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η συλλογή αίματος από εθελοντές αιμοδότες στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου ανέρχεται στο ίδιο περίπου επίπεδο με τον μέσο όρο της χώρας (σε μονάδες/1.000 κατοίκους) και συνεπώς υπάρχουν περιθώρια ενίσχυσης. Η εφαρμογή δράσεων για την ευαισθητοποίηση των πολιτών σε συνδυασμό με την ενεργοποίηση φορέων και την παράλληλη αξιοποίηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης θα μπορούσαν να συμβάλλουν ουσιαστικά στην παρακίνηση νέων εθελοντών και στην αύξηση της συχνότητας αιμοδοσίας.

Λέξεις ευρετηρίου: Αίμα, Αιμοδοσία, Γνώσεις, Εθελοντής αιμοδότης, Εμπόδια, Κίνητρα, Περιοχή Βορείου Αιγαίου.

© Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής