Τελ. ενημέρωση:
19-Mar-2025

ΣΚΟΠΟΣ Η διερεύνηση των παραγόντων που ενδέχεται να σχετίζονται με την υιοθέτηση της μαστογραφίας ως συμπεριφοράς πρόληψης, υπό το πρίσμα του μοντέλου πεποιθήσεων για την υγεία και λαμβάνοντας υπ' όψιν την πιθανή επίδραση των ανησυχιών και του φόβου για τη νόσο.

ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ Εκπονήθηκε συγχρονική μελέτη σε δείγμα 254 υγιών γυναικών με τη συμπλήρωση σύνθετου ερωτηματολογίου, το οποίο περιλάμβανε: (α) ερωτήσεις σχετικά με τα κοινωνικο-δημογραφικά χαρακτηριστικά και το ιατρικό ιστορικό, (β) το ερωτηματολόγιο πεποιθήσεων σχετικά με τον καρκίνο του μαστού και τη μαστογραφία, βασισμένο στο μοντέλο της Champion και προσαρμοσμένο στα ελληνικά δεδομένα, (γ) το ερωτηματολόγιο γενικής τάσης ανησυχίας (Penn State Worry Questionnaire), (δ) την κλίμακα ανησυχίας για τον καρκίνο του μαστού (Breast Cancer Worry Scale) και (ε) την κλίμακα φόβου προς τον καρκίνο του μαστού (Breast Cancer Fear Scale). Για τη στατιστική ανάλυση εφαρμόστηκε το λογισμικό πρόγραμμα Statistical Package for the Social Sciences (SPSS), έκδοση 25.0.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σχεδόν οι μισές από τις γυναίκες του δείγματος είχαν υποβληθεί σε μαστογραφία τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους και οι περισσότερες από αυτές δεν υποβάλλονταν στην εξέταση συστηματικά. Με βάση την ανάλυση λογαριθμικής παλινδρόμησης (logistic regression), η πιθανότητα για πραγματοποίηση μαστογραφίας βρέθηκε να αυξάνεται σημαντικά ανάλογα με την ηλικία της γυναίκας, τα αυξημένα επίπεδα αυτο-αποτελεσματικότητας, αντιληπτού οφέλους της εξέτασης και ανησυχίας ως γενικής τάσης, ενώ όσες γυναίκες ήταν έγγαμες και είχαν υψηλή βαθμολογία αντιληπτής σοβαρότητας της νόσου, είχαν μικρότερες πιθανότητες έναρξης πραγματοποίησης της εξέτασης. Επί πλέον, με βάση παλινδρόμηση για διατάξιμη εξαρτημένη μεταβλητή (ordinal regression) φάνηκε ότι η πιθανότητα τακτικής πραγματοποίησης μαστογραφίας ενισχυόταν σημαντικά με την αύξηση της ηλικίας, ενώ το υψηλό επίπεδο αντιληπτών εμποδίων οδηγούσε σε μικρότερη πιθανότητα συχνής εφαρμογής μαστογραφίας.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Οι παρεμβάσεις για την αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στον μαστογραφικό έλεγχο χρειάζεται να κατευθύνονται προς συγκεκριμένη συμπεριφορά-στόχο (είτε έναρξης είτε συνέχισης της εξέτασης) και να λαμβάνουν υπ' όψιν ανάλογους ψυχοκοινωνικούς παράγοντες.

Λέξεις ευρετηρίου: Ανησυχία, Μαστογραφικός έλεγχος, Μοντέλο πεποιθήσεων για την υγεία, Φόβος για τον καρκίνο.