Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής

Τελ. ενημέρωση:

09-May-2025

Αρχ Ελλ Ιατρ, 42(Συμπληρωματικό τεύχος 1) 2025, 51-55

ΕΙΔΙΚΟ ΑΡΘΡΟ

Εκτίμηση αναγκών υγείας στην Ελλάδα
Μια προσέγγιση προσανατολισμένη στη δράση

M. Κογεβίνας,1 Γ. Τουλούμη,² Τ. Βασιλάκου,³ Τ. Παναγιωτόπουλος,³ Δ. Παπαμιχαήλ,³ Κ. Τσουγένη,⁴ Ε. Πιτέλου,^5,6 Κ. Αθανασάκης,³ Β. Διαμαντόπουλος^7,8
¹Ινστιτούτο Παγκόσμιας Υγείας της Βαρκελώνης (ISGlobal), Βαρκελώνη, Ισπανία
²Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής, Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα
³Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας Υγείας, Σχολή Δημόσιας Υγείας, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, Αθήνα
⁴Επισκέπτρια Υγείας, ΕΣΥ
⁵Τομέας Κοινωνικής Ιατρικής, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ηράκλειο, Κρήτη
⁶Health Services Research, Care and Public Health Research Institute (CAPHRI), Faculty of Health, Medicine and Life Sciences, Maastricht University, Maastricht, Ολλανδία
⁷Γενική Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας, Περιφέρεια Πελοποννήσου, Τρίπολη
⁸Τμήμα Δημόσιας και Ενιαίας Υγείας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Καρδίτσα

Η αξιολόγηση της κατάστασης της υγείας του πληθυσμού στην Ελλάδα γίνεται σποραδικά χωρίς συνέχεια και περιοδικότητα, στοιχεία απαραίτητα για την κατανόηση της έκτασης και των διαχρονικών μεταβολών των θεμάτων υγείας. Το θεσμικό πλαίσιο για τη χρηματοδότηση και τη συστηματική διεξαγωγή πληθυσμιακών μελετών είναι ανύπαρκτο και οι όποιες πληθυσμιακές μελέτες βασίζονται κυρίως σε ερευνητικές πρωτοβουλίες, χωρίς κεντρικό συντονισμό ή καθορισμό προτεραιοτήτων. Η αξιολόγηση των αναγκών υγείας στην Ελλάδα πρέπει να επικεντρωθεί σε δύο πρωταρχικές δράσεις: (α) Στην καταγραφή των αναγκών υγείας του γενικού πληθυσμού σε εθνικό και τοπικό επίπεδο και (β) στην καταγραφή των αναγκών υγείας σε υποπληθυσμούς με διακριτά χαρακτηριστικά, όπως τα παιδιά και οι ευάλωτες ομάδες (π.χ. οι μακροχρόνια άνεργοι, οι κοινότητες Ρομά, οι μετανάστες και οι ηλικιωμένοι). Σε αυτές τις δράσεις, οι φορείς Δημόσιας Υγείας πρέπει να διασφαλίσουν την τακτική συμμετοχή και την ενεργή διαβούλευση των πολιτών και των ενδιαφερομένων φορέων. Εκτός από τη συστηματική υλοποίηση πληθυσμιακών μελετών, απαιτείται επί πλέον ενίσχυση των συστημάτων καταγραφής πληροφοριών υγείας, ώστε να συλλέγονται και να αναλύονται τακτικά συγκεκριμένοι δείκτες υγείας και ζωτικής σημασίας στατιστικές, παράγοντας και αντίστοιχες αναφορές. Τα πρωτογενή αυτά δεδομένα ή τα παραγόμενα μετα-δεδομένα θα πρέπει να είναι προσβάσιμα. Επίσης, απαιτείται επειγόντως η δημιουργία Ενιαίου Ηλεκτρονικού Συστήματος Δεδομένων Υγείας στην Ελλάδα. Είναι ανάγκη να θεσμοθετηθεί μια ετήσια Έκθεση Υγείας του Πληθυσμού που θα χρησιμεύει ως βάση για στρατηγικό σχεδιασμό και καθορισμό προτεραιοτήτων σε θέματα υγείας, ευημερίας και ισότητας, διασφαλίζοντας παράλληλα τη διαφάνεια και τη λογοδοσία. Συμπερασματικά, η προτεραιότητα στη δημιουργία και στη λειτουργία ενός Ενιαίου Ηλεκτρονικού Συστήματος Δεδομένων Υγείας, η θεσμοθέτηση της ετήσιας Έκθεσης Υγείας του Πληθυσμού και η εξασφάλιση επαρκών πόρων και συντονισμένων λειτουργιών είναι αναγκαία για τη συστηματική παρακολούθηση της υγείας του πληθυσμού και την αντιμετώπιση των καθοριστικών παραγόντων υγείας σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.

Λέξεις ευρετηρίου: Ανισότητες υγείας, Δημόσια Υγεία, Εκτίμηση αναγκών υγείας, Καθοριστικοί παράγοντες υγείας, Παρακολούθηση υγείας.