Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής

Τελ. ενημέρωση:

09-May-2025

Αρχ Ελλ Ιατρ, 42(Συμπληρωματικό τεύχος 1) 2025, 87-100

ΕΙΔΙΚΟ ΑΡΘΡΟ

Σχέδιο Δράσης για τη Δημόσια Υγεία
Ψυχική υγεία, εξαρτήσεις, ευεξία

Γ. Κουλιεράκης,¹ Μ. Μαλλιώρη,² Β. Μαυρέας,³ Δ. Κλίτσα,⁴ Χ. Λιονής,⁵ Α. Νομίδου,⁶ Μ. Παπαδακάκη,⁷ Π. Σκαπινάκης,³ Ν. Στεφανής,² Α. Στριγγάρης,^8,9Σ. Στυλιανίδης,¹⁰ Α. Τασιώνα,¹¹ Γ. Τζεφεράκος¹²
¹Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας Υγείας, Σχολή Δημόσιας Υγείας, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, Αθήνα
²Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα
³Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Ιωάννινα
⁴Τμήμα Επαγγελματικής Υγείας, GEP Group, Αθήνα
⁵Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ηράκλειο, Κρήτη ⁶Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Οργανώσεων για την Ψυχική Υγεία (ΠΟΣΟΨΥ), Αθήνα
⁷Εργαστήριο Μελέτης Συμπεριφορών Υγείας και Οδικής Ασφάλειας, Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας, Σχολή Επιστημών Υγείας, Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο, Ηράκλειο, Κρήτη
⁸Α' Ψυχιατρική Κλινική, «Αιγινήτειο» Νοσοκομείο, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα
⁹Divisions of Psychiatry and Psychology and Language Sciences, University College London, London, Ηνωμένο Βασίλειο
¹⁰Ομότιμος καθηγητής Κοινωνικής Ψυχιατρικής, Τμήμα Ψυχολογίας, Πάντειον Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, Αθήνα
¹¹Κέντρο Υγείας Σκύδρας, 3η ΥΠΕ Μακεδονίας
¹²Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Κλάδος Διπλής Διάγνωσης, Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία, Αθήνα

Η ψυχική υγεία είναι πολλά περισσότερα από την απουσία ψυχικής ασθένειας και συνδέεται με την ευεξία. Επιπρόσθετα, η προβληματική χρήση ουσιών και οι εξαρτητικές συμπεριφορές αναγνωρίζονται ως ένα σοβαρό θέμα Δημόσιας Υγείας και προτείνονται τεκμηριωμένες παρεμβάσεις με εμπλοκή όλων των φορέων και κυρίως με τη συμμετοχή των ίδιων των εξαρτημένων ατόμων στη λήψη αποφάσεων και στην εφαρμογή των πολιτικών. Οι ανισότητες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο τόσο στην έκλυση όσο και στη χρονιότητα των ψυχιατρικών διαταραχών, αλλά και στην πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας των ατόμων που πάσχουν, ιδιαίτερα στη διάρκεια της πανδημίας COVID-19. Το στίγμα και οι διακρίσεις υπονομεύουν την αξιοπρέπεια και την ευεξία των ατόμων με ψυχικά νοσήματα και τα οδηγούν σε περιθωριοποίηση. Αναφορικά με τις εξαρτήσεις, η έλλειψη εγκεκριμένης Εθνικής Στρατηγικής γίνεται ακόμη πιο σοβαρή τα τελευταία δύο έτη, γιατί η πανδημία και οι αλλαγές που λαμβάνουν χώρα στο πεδίο των εξαρτήσεων, επιβάλλουν άμεσες αποφάσεις και δράσεις, εντοπισμό και αντιμετώπιση των νέων απειλών, έγκαιρες λύσεις στις αναδυόμενες άμεσες και έμμεσες συνέπειες για την ατομική και τη δημόσια υγεία (ΔΥ). Ένα περιβάλλον που σέβεται και προστατεύει τα βασικά πολιτικά, οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα, και βασίζεται στις αρχές της ισότητας και της μη διάκρισης ως αναπόσπαστο μέρος του διεθνούς πλαισίου ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι σημαντικό για την προαγωγή της ψυχικής υγείας. Η ΔΥ, μέσω της πρόληψης και της προαγωγής της υγείας, της παρακολούθησης της υγείας του πληθυσμού και της διαχείρισης των υγειονομικών κρίσεων αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τους κοινωνικούς και τους περιβαλλοντικούς προσδιοριστές ψυχικής υγείας, με τεκμηριωμένες παρεμβάσεις που στηρίζονται στα ανθρώπινα δικαιώματα, ώστε να διασφαλίζεται ισότητα, μη διάκριση και σεβασμός της αξιοπρέπειας.

Λέξεις ευρετηρίου: Δημόσια Yγεία, Εξαρτήσεις, Ευεξία, Ψυχική υγεία.