Τελ. ενημέρωση:
12-Jun-2001

Αρχ Ελλ Ιατρ, 17(6), Νοέμβριος-Δεκέμβριος 2000, 584-592

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Ανοσοεντόπιση της κυτοκερατίνης 8
σε πορογενή διηθητικά καρκινώματα του μαστού
σε ημίλεπτες τομές εποξικών ρητινών

Σ. ΧΑΒΑΚΗ,¹ Ε. ΜΠΑΛΤΑΤΖΗ-ΒΟΛΟΥΔΑΚΗ,² Ο. ΔΑΦΝΗ,³ Ν. ΓΟΥΤΑΣ,¹
Δ.Λ. ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ,⁴ Χρ. ΚΙΤΤΑΣ,¹ Ε. ΜΑΡΙΝΟΣ^1
1Eργαστήριο Ιστολογίας και Εμβρυολογίας, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Αθηνών
²Τμήμα Ηλεκτρονικής Μικροσκοπίας- Κυτταρικής Βιολογίας, Ερευνητικό Κέντρο Ογκολογίας «Γ. Παπανικολάου», Αντικαρκινικό Νοσοκομείο «Άγιος Σάββας»
³Τομέας Δημόσιας Υγείας, Τμήμα Νοσηλευτικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών
⁴Τμήμα Ανατομίας-Ιστολογίας-Εμβρυολογίας, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

ΣΚΟΠΟΣ Οι κυτοκερατίνες ανήκουν στα ενδιάμεσα ινίδια του κυτταροσκελετού των επιθηλιακών κυττάρων. Ο συνδυασμός των κυτοκερατινών που εκφράζονται σε ένα επιθήλιο είναι ειδικός για το συγκεκριμένο είδος επιθηλίου. Η κυτοκερατίνη 8 (Κ8) εκφράζεται κυρίως στα απλά επιθήλια, όπως στα κύτταρα του πόρου του μαζικού αδένα, καθώς και στα αντίστοιχα νεοπλάσματα. Η Κ8 φαίνεται να εμπλέκεται στην ενίσχυση της επιθετικότητας των καρκινικών κυττάρων μαστού in vitro. Έχει εντοπιστεί, σε καλλιέργεια, στην επιφάνεια των καρκινικών κυττάρων, καθώς και στο καλλιεργητικό μέσο. Με βάση το γεγονός ότι η ακριβής κατανομή και λειτουργία της Κ8 in vivo δεν έχει ακόμα διευκρινιστεί, σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν η ανοσοϊστοχημική μελέτη, σε επίπεδο οπτικού μικροσκοπίου, της κατανομής της Κ8 σε ημίλεπτες τομές εποξικών ρητινών πορογενών διηθητικών καρκινωμάτων μαστού, με την προοπτική της λεπτομερούς μελέτης της σε επίπεδο ηλεκτρονικού μικροσκοπίου (ΗΜ). Επίσης, εξετάστηκε ο ρόλος της Κ8 ως προγνωστικού παράγοντα στα πορογενή διηθητικά καρκινώματα μαστού.
ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ Μελετήθηκαν 9 περιπτώσεις διηθητικών πορογενών καρκινωμάτων μαστού και 4 περιπτώσεις ινοαδενωμάτων. Από κάθε περίπτωση, μικρά τεμάχια φρέσκου ιστού μονιμοποιήθηκαν, αφυδατώθηκαν και εγκλείστηκαν σε μίγμα εποξικών ρητινών. Μετά τη διάβρωση του πολυμερούς των εποξικών ρητινών από ημίλεπτες τομές επιλεγμένων καρκινικών περιοχών, εφαρμόστηκε η έμμεση ανοσοϊστοχημική μέθοδος δύο βημάτων της ανοσοϋπεροξειδάσης για την εντόπιση της Κ8. Ακολούθησε ψηφιακή ανάλυση εικόνων των καρκινικών κυττάρων για τη μέτρηση της μέσης οπτικής πυκνότητας του κυτταροπλάσματός τους, που αντιπροσωπεύει το βαθμό έκφρασης της Κ8. Όλα τα δεδομένα αναλύθηκαν στατιστικά.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σε όλες τις περιπτώσεις των πορογενών διηθητικών καρκινωμάτων μαστού παρατηρήθηκε διαβάθμιση της αντίδρασης ως προς την Κ8 στο κυτταρόπλασμα των καρκινικών κυττάρων. Στα καλοήθη νεοπλάσματα η αντίδραση ήταν πιο έντονη και ομοιογενής, ενώ στους αρνητικούς μάρτυρες δεν παρατηρήθηκε αντίδραση. Η στατιστική επεξεργασία των μετρήσεων της μέσης κυτταροπλασματικής οπτικής πυκνότητας των καρκινικών κυττάρων έδειξε στατιστικώς σημαντική διαφορά μεταξύ των βαθμών κακοήθειας ΙΙ, ΙΙΙ και των ινοαδενωμάτων, ενώ δεν ήταν στατιστικώς σημαντικές οι διαφορές μεταξύ των διαφόρων βαθμών κακοήθειας.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Ο τρόπος επεξεργασίας του υπό μελέτη υλικού εξασφάλισε την επιτυχή και ειδική ανοσοεντόπιση της Κ8 σε ημίλεπτες τομές πορογενών διηθητικών καρκινωμάτων μαστού. Έτσι, δίνεται η δυνατότητα το ίδιο ακριβώς υλικό να χρησιμοποιηθεί για περαιτέρω μελέτη της υπερμικροσκοπικής κατανομής της Κ8 στο ΗΜ. Τα στατιστικά αποτελέσματα έδειξαν ότι ο βαθμός έκφρασης της Κ8 δεν αποτελεί ασφαλή δείκτη για την εκτίμηση του βαθμού κακοήθειας, αντίθετα όμως αποτελεί ασφαλή δείκτη διάκρισης μεταξύ κακοήθειας και καλοήθειας.

Λέξεις ευρετηρίου: Aνοσοϊστοχημεία, Kυτοκερατίνη 8, Μαστός, Μορφομετρία, Πορογενές διηθητικό καρκίνωμα.